Ustalenie kontaktów z dzieckiem

---

W wyroku orzekającym rozwód Sąd Okręgowy rozstrzyga, gdy strony posiadają wspólne małoletnie dzieci, o władzy rodzicielskiej oraz o kontaktach dziecka z rodzicami, jeżeli rodzice złożą odpowiedni wniosek. Wniosek może wpłynąć również już po ogłoszeniu wyroku rozwodowego. Wówczas sąd rozstrzygnie tę kwestię na osobnym posiedzeniu – po wysłuchaniu stron.

W sytuacjach, kiedy rodzice nie są małżeństwem lub są małżeństwem żyjącym oddzielnie i nie toczy się sprawa o rozwód możliwe jest złożenie wniosku o ustalenie kontaktów z dzieckiem do sądu rodzinnego. Sądem właściwym do rozpoznania spraw dotyczących kontaktów jest Sąd Rejonowy, w którego okręgu dziecko ma miejsce zamieszkania. W przypadku braku miejsca zamieszkania dziecka wniosek należy złożyć do sądu, w okręgu którego no przebywa. Opłata sądowa od takiego wniosku wynosi 40 zł. Jednak sprawa o rozwód i o ustalenie kontaktów nie może toczyć się jednocześnie.

W niektórych sytuacjach sąd uwzględniając dobro dziecka, może ograniczyć utrzymywanie kontaktów z dzieckiem, bądź nawet ich zakazać. W szczególności sąd opiekuńczy może (Art. 1132. § 2 KRO):

• zakazać spotykania się z dzieckiem;
• zakazać zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu;
• zezwolić na spotykanie się z dzieckiem tylko w obecności drugiego z rodziców albo opiekuna, kuratora sądowego lub innej osoby wskazanej przez sąd;
• ograniczyć kontakty do określonych sposobów porozumiewania się na odległość;
• zakazać porozumiewania się na odległość.
  
  

---

Co należy rozumieć przez pojęcie „kontakty”?

Są to osobiste spotkania z dzieckiem osób uprawnionych, oprócz drugiego rodzica prawo te przysługuje także rodzeństwu dziecka i dziadkom, a nawet innym osobom, jeśli przez dłuższy czas opiekowały się dzieckiem.

Sąd może uregulować kontakty dziecka z rodzicem w różnorodny sposób i w szczególności orzec o:

• kontaktach z małoletnimi bez obecności osoby wykonującej wyłączną władzę rodzicielską,
• odwiedzinach osoby uprawnionej w miejscu zamieszkania lub poza miejscem zamieszkania dziecka,
• odbieraniu dziecka z miejsca zamieszkania, szkoły, przedszkola lub innej placówki oświatowej,
• odprowadzaniu dziecka po zakończeniu spotkania do jego miejsca stałego pobytu,
• zabieraniu dziecka poza miejsce jego stałego pobytu,
• spędzeniu z nim czasu,
• bezpośrednim porozumiewaniu się z dzieckiem,
• utrzymywaniu korespondencji,
• komunikowaniu za pomocą innych środków porozumiewania się na odległość, skype, SMS, e-mail.

Sąd może w bardzo precyzyjny sposób uregulować kwestie kontaktów z dzieckiem w poszczególnych okresach bądź dniach. Dotyczy to w szczególności:

• Bożego Narodzenia,
• Wielkanocy,
• ferii zimowych i wakacji,
• urodzin, imienin,
• wydarzeń i świąt okolicznościowych, np. Dnia Dziecka, Dnia Matki czy Dnia Ojca.
  
  

---

Harmonogram osobistych spotkań i opieki

Czym dokładniejszy harmonogram kontaktów z dzieckiem, tym większa jest szansa, że później będzie mniej nieporozumień pomiędzy rodzicami. Warunki zgodnie z którymi przysługuje prawo do spędzenia czasu z dzieckiem mogą zostać określone na przykład w następujący sposób:

• ojciec ma odbierać dziecko w drugi i czwarty (albo pierwszy i trzeci) weekend miesiąca z miejsca zamieszkania dziecka o godz. 10.00 w sobotę i odwieźć dziecko do jego miejsca zamieszkania w niedzielę na godz. 18.00;
• pierwszy tydzień ferii zimowych dziecko spędza czas z ojcem, a drugi tydzień z matką;
• w wakacje od 1 do 15 lipca dziecko będzie spędzało czas z ojcem, a następnie od 15 lipca do 15 sierpnia z matką, by od 15 sierpnia do końca wakacji ponownie pozostawać z ojcem lub w wakacje ojciec odbierze dziecko w pierwszym ich dniu o godz. 10.00 z miejsca zamieszkania dziecka i spędzi z nim dwa tygodnie, tj. do dnia 15 lipca, kiedy to odwiezie dziecko do jego miejsca zamieszkania na godz. 18.00;
• w latach parzystych całe święta, tj. od Wigilii do drugiego dnia Świąt dziecko może spędzać z ojcem, zaś w latach nieparzystych z matką lub podział świąt w ten sposób, że w latach parzystych w Wigilię od godziny 10 do godziny 17 dziecko spędzi czas z ojcem, następnie pierwszy dzień Świąt u matki, a drugi ponownie z ojcem. Podobnie może być w czasie Świąt Wielkanocnych;
• rozmowy telefoniczne, w z góry określonych dniach i godzinach lub porozumiewanie się przy pomocy innych sposobów komunikowania się na odległość;

Możliwości jest wiele, a harmonogram spotkań i opieki nad dzieckiem powinno zaplanować się zgodnie z potrzebami i oczekiwaniami samego dziecka oraz każdego z rodziców, a także dopilnować, by harmonogram ten, ze względu na dobro dziecka, realizowany był bez utrudniania kontaktów przez drugą stronę.

Rodzic, z którym dziecko przebywa na stałe zobowiązany jest do umożliwienia kontaktów w ustalonej formie, a także powinien przygotować dziecko do spotkania (odpowiednio ubrać, spakować, jeżeli dziecko zabierane jest poza miejsce jego zamieszkania). Na rodzicu tym spoczywa także odpowiedzialność przekazywania wszelkiej korespondencji, udostępnienia komputera, w tym również poczty internetowej i telefonu.

Sąd nie zawsze orzeknie zgodnie z wnioskiem i może nie ustalić harmonogramu kontaktów zgodnie z życzeniami rodziców. Musi zapoznać się ze sprawą, ocenić sytuację i orzec z uwzględnieniem dobra małoletniego dziecka. Uregulowane przez sąd zasady kontaktów z dzieckiem powinny być przestrzegane, a uprawniony do spotkań nie może, bez zgody rodzica, u którego dziecko stale przebywa, spotykać się z nim w innych terminach niż te, które zostały określone w orzeczeniu sądu.

Wraz z orzeczeniem o kontaktach sąd reguluje sprawy finansowe i zapewnia pieniądze, które umożliwią wykonywanie kontaktów z dzieckiem. Może na przykład zobowiązać osobę uprawnioną do kontaktu albo tę, pod której opieką pozostaje dziecko do pokrycia kosztów jego podróży i pobytu (lub także osoby towarzyszącej dziecku) oraz powrotu do domu.

---